Hoe zijn de Alpen ontstaan

De Alpen zijn ontstaan tijdens een geologisch proces dat  ongeveer 65 miljoen jaar geleden begon en doorging tot zo’n 2,5 miljoen jaar geleden.

Dit proces heet de Alpiene orogenese.

Het begon toen de Afrikaanse tektonische plaat langzaam tegen de Euraziatische plaat botste. Door deze botsing werd het gesteente dat ooit op de bodem van de Tethyszee lag, samengeperst, geplooid en omhooggeduwd, waardoor het gebergte ontstond.

Hoe heeft het Alpenlandschap zich sindsdien ontwikkeld

Na de vorming van de Alpen is het gebergte nog flink veranderd door erosie, gletsjers, rivieren en klimaatschommelingen:

• Gletsjers en ijstijden

Tijdens de ijstijden (vooral de laatste 2,5 miljoen jaar, het Kwartair) werden de Alpen zwaar beïnvloed door gletsjers. Deze enorme ijsmassa’s schuurden valleien uit (zoals de U-vormige dalen die je nu ziet) en verplaatsten rotsen over grote afstanden. Veel huidige meren in de Alpen, zoals het Meer van Genève of het Bodenmeer, zijn hierdoor ontstaan.

1. Erosie
   Wind, regen en rivieren hebben het gesteente afgesleten. De hoogste pieken zijn vaak van harder gesteente dat minder snel erodeert, zoals graniet of gneis.
    
2. Aardbevingen en opheffing
   De Alpen zijn nog steeds in beweging. De botsing tussen de Afrikaanse en Euraziatische plaat gaat door, waardoor delen van de Alpen nog steeds enkele millimeters per jaar omhoogkomen. Tegelijk vinden er nog regelmatig kleine aardbevingen plaats.

Geologische lagen in de Alpen

De Alpen bestaan uit drie hoofdzones, elk met verschillende soorten gesteenten:

De Helvetische zone (noordkant, Zwitserland/Oostenrijk):
Bestaat uit kalksteen en mariene sedimenten van de oude zeebodem (Tethyszee). Hier vind je fossielen van zeedieren terug.

1. De Penninische zone (midden):
   Diepere gesteenten zoals leisteen en metamorfe gesteenten (zoals schist en gneis). Deze zijn onder hoge druk en temperatuur vervormd.
2.  
3. De Austroalpine zone (zuidkant):
   Grotendeels gevormd uit graniet en andere stollingsgesteenten, die omhoog zijn gekomen tijdens de botsing.

De Hohe Tauern

Omdat Chalet Brammetje hoog aan de berg uitkijkt uit op het Hohe Tauern natuurgebied ga ik wat specifieker in op dit gebied. 

De Hohe Tauern is een van de meest indrukwekkende en geologisch interessante delen van de Alpen, gelegen in het hart van Oostenrijk. Hier ligt onder andere de Grossglockner (3.798 m), de hoogste berg van Oostenrijk.

Geologische achtergrond van de Hohe Tauern

De Hohe Tauern maakt deel uit van de zogenaamde Centrale Alpen en behoort tot de Penninische zone, met invloeden van de Austroalpine zone. De regio is ontstaan door een combinatie van plooiing, opheffing en erosie tijdens de Alpiene orogenese.

Belangrijkste gesteentetypen in de Hohe Tauern:

Kristallijn gesteente: Vooral gneis en schist, gevormd onder hoge druk en temperatuur. Deze gesteenten zijn honderden miljoenen jaren oud, nog ouder dan het gebergte zelf, en zijn tijdens de Alpiene vorming omhooggeduwd.

• Graniet en andere stollingsgesteenten: Deze vormen de harde kern van sommige bergtoppen.
•  
• Metamorfe gesteenten: Zoals kwartsiet en amfiboliet, die tijdens de botsing tussen de Afrikaanse en Euraziatische plaat diep in de aardkorst zijn veranderd.

Wat is er zo uniek aan de Hohe Tauern; De Tauernfenster. 

Een van de meest spectaculaire geologische verschijnselen in de Alpen is het Tauernvenster (of “Tauern Window”). Dit is een soort “raam” in de aardkorst waar diepere, oudere gesteentelagen naar de oppervlakte zijn gekomen door opheffing en erosie.

Dit kan je je het beste voorstellen als een stapelkaart; normaal liggen de oudste lagen onderaan. Maar in de Hohe Tauern zijn door tektonische krachten en erosie de diepste lagen als het ware zichtbaar geworden aan de oppervlakte – alsof er een stukje van de bovenlaag is weggesneden, waardoor je naar binnen kunt kijken.

Gletsjers en landschapsvorming in de Hohe Tauern

De Hohe Tauern heeft nog veel gletsjers, zoals de Pasterze-gletsjer, de langste van Oostenrijk. Deze gletsjers hebben diepe U-dalen gevormd en zijn belangrijke bronnen voor rivieren zoals de Salzach, Drau en Möll. Door het smelten van de gletsjers verandert het landschap hier ook vandaag de dag nog zichtbaar.

Zou je na deze info ook je vakantie eens willen doorbrengen in dit gebied? Chalet Brammetje ligt vrijstaand en kijkt schitterend uit over De Hohe Tauern.

Neem gerust een kijkje:

www.chaletbrammetje.nl